عمل اسلیو معده چیست؟ آیا این عمل برای شما مناسب است؟
چاقی یک بیماری شایع در سراسر جهان می باشد. که با شاخص توده ی بدنی بیشتر از۳۰ مشخص می شود. عمل جراحی اسلیو معده یک روش جدید و موثر جهت کاهش وزن است. در این مقاله از وبلاگ دکتر دارابی به طور کامل با عمل اسلیو آشنا خواهید شد.
انجام عمل جراحی اسلیو از سال ۱۹۹۰ آغاز شد. ابتدا این عمل به صورت باز انجام می گردید، ولی در سال ۱۹۹۹ عمل اسلیو معده به روش لاپاروسکوپی توسط دکتر Ren و همکارانش انجام گردید. عمل اسلیو معده در ابتدا به عنوان مرحله ی اول عمل BPD (Bilio pancreatic diversion ) یا ( Roux en-y gastric Bypass) RYGB در بیماران با ریسک بالا انجام می شد، ولی جراحان به تدریج متوجه شدند که عمل جراحی اسلیو معده می تواند بعنوان یک عمل مستقل سبب درمان چاقی مرضی شود.
عمل جراحی اسلیو معده جزو عمل‌های محدود کننده حجم معده می باشد. در عمل اسلیو معده، حدود ۸۰ درصد حجم معده برداشته می شود که شامل بخش قابل ارتجاع معده وقسمتی از معده می شود که هورمون اشتها را ترشح می کند.
برای آشنایی بیشتر با عمل اسلیو ویدیو زیر را با توضیحات جناب دکتر دارابی حتما تماشا کنید .
برای مشاهده این ویدیو در آپارات اینجا را کلیک کنید
بیمارانی که تحت عمل جراحی اسلیو معده قرارمی گیرند، به دلیل کوچک شدن حجم معده و حذف هورمون گرلین (هورمون اشتها) تمایل بسیار کمی به مصرف غذا دارند. کاهش دراماتیک سایز معده بعد از عمل اسلیو به این معنی است که معده شما حدود نصف فنجان در هر وعده ظرفیت دارد (حداقل در اوایل عمل اسلیو)
در نتیجه ی کاهش حجم غذای مصرفی بعلت محدود شدن حجم معده، میزان کالری دریافتی کاهش می یابد واین تغییرات سبب کاهش وزن بعد از عمل اسلیو معده می شود.
انجام جراحی اسلیو معده علاوه بر کاهش وزن، سبب بهبود در بسیاری از بیماری‌های مرتبط با چاقی مانند دیابت، فشار خون، آپنه خواب، و….. می شود.
عمل جراحی اسلیو معده برای چه کسانی توصیه می شود ؟
به طور کلی عمل اسلیو به افراد زیر توصیه می شود:
- افرادی که شاخص توده ی بدنی (BMI)آنها بیشتراز ۴۰ باشد.
- افرادی که شاخص توده ی بدنی (BMI) آنها بیشتر از۳۵ است وبه بیماری‌های همراه چاقی مانند دیابت نوع دو، فشار خون بالا، آپنه خواب، سندرم تخمدان پلی کیستیک، کبدچرب غیرالکلی، هیپرلیپیدمی(چربی خون بالا)، بیماری استاز وریدی، بی اختیاری ادرار، مشکلات شدید مفاصل، سندرم هیپوونتیلاسیون چاقی و کاردیومیوپاتی در زمینه ی چاقی، مبتلا هستند.
- افرادی که شاخص توده ی بدنی(BMI) بیشتراز۳۰ دارند و مبتلا به دیابت وسندرم متابولیک کنترل نشده می باشند.
- افرادی که در دستیابی به کاهش وزن مناسب و پایدار علیرغم تلاش‌های قبلی مانند رژیم غذایی و ورزش موفق نبوده اند.
- فردی که تحت عمل اسلیومعده قرار می گیرد، باید از نظر فیزیکی، تحمل استرس ناشی از عمل جراحی اسلیو راداشته باشد (بعضی بیماری‌ها می توانند ریسک عمل اسلیو معده را خیلی بالا ببرند، مانند مراحل شدید وانتهایی نارسایی قلب و ریه و بیماران سیروزی که هیپرتانسیون پورت دارند و مبتلایان به برخی بدخیمی های فعال وصعب العلاج ).
- عمل جراحی اسلیو معده نیازمند یک تغییر اساسی در شیوه ی زندگی است. و می توانند منجر به استرس و واکنش‌های غیر معمول در افرادی شود که از نظرذهنی و روانی ، آمادگی ندارند، پس افرادی که نگرش صحیح نسبت به عمل جراحی اسلیو، رژیم غذایی، فعالیت بدنی و تغییرات شیوه زندگی بعد ازعمل دارند، می توانند از عمل اسلیو معده سود ببرند.
عمل جراحی اسلیو معده در چه کسانی نباید انجام شود
- عدم توانایی تحمل بیهوشی عمومی
- اختلالات انعقادی غیرقابل کنترل
- بیماری روانی شدید
در بیماران با مری بارت و ریفلاکس گاستروازوفاژیال شدید، وابستگی به دارو و الکل و مراحل انتهایی نارسایی قلب و ریه، منع نسبی جهت عمل جراحی اسلیو وجود دارد.
خطرات و عوارض عمل اسلیو معده
مانند هر جراحی بزرگ دیگری،عمل جراحی اسلیو معده هم خطرات وعوارض بالقوه ای می تواند داشته باشد. این عوارض عمدتا به دودسته ی عوارض کوتاه مدت وعوارض بلند مدت تقسیم می شوند.
عوارض کوتاه مدت عمل جراحی اسلیو
- خونریزی
- عفونت وآبسته شکمی
- مشکلات تنفسی مانند آمبولی ریه وآتلکتازی
- نشتی از محل برش معده
- آسیب ارگانها واحشای داخل شکمی
عوارض بلند مدت عمل جراحی اسلیو
- سوءتغذیه
- تهوع
- هیپوگلیسمی (افت قند خون)
- ریفلاکس معده به مری(GERD)
- انسداد یا تنگی
- سنگ کیسه صفرا
- احساس سرما
- ریزش مو
- خشکی پوست
- احساس ضعف
در عمل جراحی اسلیو، به ندرت بعضی از عوارض می تواند کشنده باشند.
میزان کاهش وزن بعد از عمل اسلیو معده
عمل جراحی اسلیو می تواند کاهش وزن طولانی مدت ایجاد کند. میزان کاهش وزن بعد از عمل اسلیو معده بستگی به میزان تغییرات عادات و روش زندگی شما دارد. رعایت رژیم غذایی مناسب وانجام ورزش ها و فعالیت های بدنی منظم و مناسب تحت نظر متخصص تغذیه و پزشکی ورزشی از مهم ترین موارد در کاهش وزن مناسب می باشد.
عمل جراحی اسلیو معده می تواند کاهش وزن طولانی مدت ایجاد کند. میزان کاهش وزن بعد از عمل اسلیو معده بستگی به میزان تغییرات عادات و روش زندگی شما دارد. رعایت رژیم غذایی مناسب وانجام ورزش ها و فعالیت های بدنی منظم و مناسب تحت نظر متخصص تغذیه و پزشکی ورزشی از مهم ترین موارد در کاهش وزن مناسب می باشد.
عمل جراحی اسلیو معده می تواند در طولانی مدت، حدود۷۰ تا ۷۵ درصد از اضافه وزن بیمار را کاهش دهد. یعنی اگر فردی ۵۰ کیلوگرم اضافه وزن داشته باشد بعداز دوسال حدود ۳۵ کیلو گرم وزنش کم می شود.
کاهش وزن بعداز جراحی اسلیو معده از همان روزهای اول شروع می شود وتا ۳ ماه با سرعت بالایی ادامه می یابد وبه تدریج از سرعت کاهش وزن کاسته می شود و حدود یکسال تا یکسال ونیم بعد ازعمل کاهش وزن بیمار متوقف می شود. بعداز یکسال ونیم از عمل اسلیو معده ممکن است بازگشت ۵ تا ۱۰ کیلو گرمی وزن هم رخ بدهد وسپس وزن بیمار به ثبات برسد.
اسلیو معده چگونه انجام می شود؟
عمل جراحی اسلیو معده تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. اقدامات احتیاطی قبل از شروع عمل شامل تزریق آنتی بیوتیک وتزریق آنتی کواگوالانت( هپارین) می باشد. بیمار جوراب ضدآمبولی زیر زانو داشته، بروی تخت عمل که قابلیت تغییر پوزیشن دارد، قرار می گیرد.
در فیلم کوتاه زیر بخشی از تصاویر جراحی اسلیو معده به روش لاپاروسکوپی که بصورت لایو در صفحه اینستاگرام ما پخش شد را مشاهده بفرمایید
می توانید این کلیپ را در کانال آپارات دکتر ستار دارابی مشاهده بفرمایید .
پس از بیهوش شدن بیمار اولین مرحله ورود به شکم و قرار دادن پورتها می باشد. امروزه از گاز دی اکسید کربن جهت تزریق گاز به حفره شکم استفاده می شود که معمولا با استفاده از یک سوزن مخصوص بنام سوزن ورس این کار انجام می شود.
در عمل اسلیو معده جهت ورود به شکم معمولا از ۵ برش کوچک استفاده می شود، که در قسمت بالایی شکم ایجاد می گردد.
از یکی از برش ها، لنزلاپاراسکوپی وارد می شود و داخل حفره شکم قابل دیدن می گردد و سایر وسایل جراحی نیز از طریق پورتهای وارد شده به شکم ، به حفره شکمی وارد می شوند.
پس از بررسی ابتدایی حفره ی شکم، کبد با یک وسیله ی نگهدارنده، بالا می رود ومعده به خوبی دیده می شود.در عمل جراحی اسلیو، ابتدا خم بزرگ معده از نزدیکی دریچه پیلور تا زاویه ی اتصال مری به معده ( زاویه هیس) با وسایل مخصوص که سبب بستن عروق و جلوگیری از خونریزی می شوند(مانند لیگاشور و هارمونیک) آزاد می گردد.
سپس لوله ای به قطر حدود۱۲ میلی متر از دهان بیمار توسط همکاران بیهوشی وارد معده می گردد وجراح با استفاده از وسایلی به نام کارتریج های خطی برشی ، بر روی لوله ی تعبیه شده، معده را به صورت آستینی و در امتداد لوله و خم بزرگ برش می‌دهد.
امروزه در عمل جراحی اسلیو معده، بسیاری از جراحان تمایل به برقراری اتصالات قبلی بین معده و امنتوم( چربی‌های متصل به معده) یا فاشیا دارند. برقراری این اتصالات در جلو گیری از چرخش معده و خونریزی از محل برش معده ، می تواند مفید باشد.
در مرحله ی بعد، معده ی اسلیو شده با استفاده از مایع آبی رنگ (متیلن بلو) یا هوا از نظر نشتی بررسی می شود، و در صورت منفی بودن این تست و اطمینان از عدم وجود خونریزی، درن شکمی جهت تخلیه ی ترشحات احتمالی و انجام تست نشتی در روز بعد از عمل تعبیه می شود و پس از خارج کردن پورتها، جدار شکم در محل برش‌ها بخیه می شود.
ترخیص از بیمارستان بعداز عمل اسلیو معده
در روز اول بعد از جراحی اسلیو معده، بیماران تحت بررسی از نظر وجود نشتی (لیک) توسط ماده ی آبی رنگ متیلن بلو قرار می گیرند. بطوریکه حدود یک لیوان ماده ی رقیق شده، توسط بیمار خورده می شود و وجود نشتی از طریق درن شکمی کنترل می شود.
برخی از جراحان از روش‌های رادیولوژیک، مانند بلع گاسترو گرافین استفاده می کنند.
بعضی از بیماران پس از انجام عمل جراحی اسلیومعده، دچار حالت تهوع می شوند. که علت اصلی آن ادم در معده ی باریک ایجاد شده می باشد واین حالت تهوع معمولا در چند روز اول بعد از عمل اسلیو از بین می رود. وجود تهوع منعی جهت ترخیص بیماران از بیمارستان نمی باشد.
بیمارانی که تحت عمل جراحی اسلیومعده قرار گرفته اند، درصورتیکه علائم حیاتی پایدار داشته باشند، ترشحات درن شکمی کم باشد و تست نشتی منفی باشد، و درد بیمار قابل کنترل با مسکن ها ی خوراکی وشیاف باشد، روز بعد از عمل جراحی قابل ترخیص از بیمارستان می باشند.
بیماران اسلیو شده که از بیمارستان ترخیص می شوند، در طی روزهای اول باید نکات زیر را رعایت کنند:
- تحرک کافی داشته باشند(توصیه ی ما، راه رفتن حدود ۱۰ دقیقه در هر ساعت می باشد)
- مایعات صاف با حجم روزانه حدود ۳ لیتر مصرف کنند. (شامل ۲ لیترآب و یک لیتر مایعات صاف رقیق شده مانند دوغ، شیر کم چرب، ماست کم چرب رقیق شده، (آب گوشت و آب مرغ و….)
- جوراب ضدآمبولی حداقل سه هفته استفاده شود.
- آمپول هپارین بصورت زیر جلدی، هر ۱۲ ساعت و به مدت یک هفته تزریق شود.
- در صورت بروز درد از مسکن های خوراکی یا شیاف استقاده شوند.
- سایر داروها طبق دستور پزشک معالج استفاده شوند.
- طی هفته ی اول بعد از عمل جهت ویزیت به کلینیک مراجعه کنند.
- در صورت بروز تب، تنگی نفس، دردشکم غیر معمول، عدم تحمل مایعات و عدم احساس بهبودی و…. به اورژانس بیمارستانی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند مراجعه کنند.
در این مقاله به طور کامل درباره عمل اسلیو معده صحبت کردیم. می توانید از بخش نظرات سوال خود را مطرح کنید.
منبع: mayoclinic.org